Chợ Long Hoa Tây Ninh: Khám phá ý nghĩa tôn giáo & trải nghiệm ẩm thực

Chợ Long Hoa (Tây Ninh) là ngôi chợ có lịch sử lâu đời và lớn nhất của tỉnh Tây Ninh. Chợ nằm trên đường Huỳnh Thanh Mừng, huyện Hòa Thành, cách Tòa Thánh Tây Ninh của đạo Cao Đài khoảng 1 km, cách sông Vàm Cỏ Đông hơn 5 km. Nếu bạn muốn có những trải nghiệm du lịch để hiểu về đời sống văn hóa tôn giáo đặc trưng của đạo Cao Đài thì chợ Long Hoa thực sự là một điểm đến thú vị

Những ý nghĩa tôn giáo của chợ Long Hoa Tây Ninh

Kể từ năm 1947 về sau, do số tín đồ Cao Đài từ khắp các tỉnh đổ dồn về vùng Thánh Địa Cao Đài lập nghiệp càng ngày càng đông, nên ngày 12 tháng 11 năm Nhâm Thìn (nhằm ngày 28 tháng 12 năm 1952 dương lịch) Hộ pháp Phạm Công Tắc cho khởi công xây dựng chợ Long Hoa theo vị trí và bản vẽ của ông để tín đồ Cao Đài Tây Ninh có nơi buôn bán làm ăn. 

Ban đầu, chợ Long Hoa gồm bốn nhà lồng bằng cây, lợp ngói. Mặt chính nhà lồng có ghi 3 chữ Long Hoa Thị. Một con đường lớn theo chiều Bắc Nam chia chợ ra hai bên, mỗi bên hai nhà lồng, con đường này thông ra tỉnh lộ 22. Phía Bắc chợ là công viên Báo Quốc Từ, bên phải là sân vận động, bên trái là trường Tiểu Học và Dinh quận Phú Khương. Về sau Dinh Quận dời đi nơi khác Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh xây thêm trường ốc mới để thành lập trường Ðại Học Cao Ðài. 
Về sau theo hướng phát triển dân sinh, để đáp ứng nhu cầu đời sống của Tín Ðồ càng ngày càng đông, chợ mới được xây bằng vật liệu kiên cố, dở bỏ bốn nhà lồng cũ. Chợ mới gồm ngôi nhà lồng 4 cánh hình chữ thập (+) tượng trưng cho tứ tượng, chợ nằm trên lô đất vuông, được bao bọc bằng một vòng rào vuông vức có tám cửa, tứ phương tám hướng đầy đủ, các cửa chính chợ Long Hoa Tây Ninh gồm: 
- Cửa Một phía Bắc chạy về hướng Tòa Thánh, 
- Cửa Ba phía Tây chạy về hướng chùa Gò Kén – sông Tây Ninh, 
- Cửa Năm phía Nam chạy về vùng Giang Tân hướng về Sài Gòn, 
- Cửa Bảy phía Đông chạy về Trí Huệ Cung. 
Mỗi cửa là khởi đầu mỗi con đường bung ra tám hướng, mang ý nghĩa là Thái Cực sanh Lưỡng Nghi (Âm Dương), Âm Dương sanh Tứ Tượng; Tứ Tượng sanh Bát Quái; Bát Quái sanh ra Càn Khôn Vũ Trụ, vạn linh, nhân loại và thú cầm. 

Từ trên phi cơ nhìn xuống khu chợ Long Hoa, chúng ta sẽ thấy giống như một cái Bát Quái Đồ. Theo tư tưởng của đạo Cao Đài thì các chơn hồn trước khi về cõi Thần tiên phải chung qua Lầu Bát Quái để trừ đi những oan trái và trượt khí và dự Đại hội Long Hoa để xét xem công đức mà phong phẩm Thần tiên. 

Ý nghĩa danh từ Long Hoa là chỉ thời kỳ khai mở Hội Long Hoa, do Đức Di Lạc Vương làm Chủ khảo, là kỳ thi phán xét cuối cùng trong Kỳ Hạ Ngươn để tuyển phong Phật vị. 
Chợ Long Hoa mới nằm giữa con đường chính Bắc – Nam, về sau con đường chính nầy được tráng nhựa, trên tuyến đường đi Thành phố Hồ Chí Minh nên du khách trong và ngoài nước thường ghé sang chợ, hoạt động kinh tế trở nên sầm uất, đóng góp một phần rất lớn cho ngân sách của tỉnh Tây Ninh. 

Đặc biệt vào các dịp rằm tháng giêng, tức rằm Thượng Nguyên và tết Ðoan Ngọ mùng 5 tháng 5 hàng năm, rất nhiều khách thập phương về đây cúng vía Bà (Lê Sơn Thánh Mẫu) thì không thể nào không ghé viếng Tòa Thánh Tây Ninh và chợ Long Hoa. 

Trải nghiệm ẩm thực chợ Long Hoa 

Đây là ngôi chợ sầm uất nhất của tỉnh Tây Ninh, ngoài các mặt hàng phổ biến như trà rượu, cà phê,..người ta bán nhiều nhất là các mặt hàng đặc sản Tây Ninh như bánh tráng phơi sương, bánh tráng mè các loại, đặc biệt là các loại muối chế biến (mặc dù Tây Ninh không có biển). 

Thức ăn chay: Chợ Long Hoa không gần sông rạch, vì vậy không có cảnh ghe xuồng tập nập trên bến dưới sông. Ðặc biệt trước 30 tháng 4 năm 1975 chợ bán toàn thức ăn chay 10 ngày một tháng âm lịch, mùng 1, 8, 14, 15, 18, 23, 24, 28, 29, và 30 tháng thiếu không có 30 thì thế bằng ngày 27. Ăn chay ngoài các thứ rau cải, củ, đậu, món ăn thích hợp nhất là đậu hũ, tàu hũ ky, tương hột, chao, giá sống là sản phẩm của đậu nành. Thánh Ðịa Tòa Thánh Tây Ninh dùng đậu nành tương đối nhiều hơn các nơi khác do ăn chay tránh sát sanh – một trong ngũ giới cấm của Ðạo Cao Ðài, ngoài ra cũng vì đậu nành rất dễ trồng do không kén với thổ nhưỡng nơi đây. 

Chợ Long Hoa nổi tiếng về những thức ăn chay như: Chả giò, gỏi cuốn, bún bì, bì cuốn, chạo tôm chay, nem chay, bò bía chay, cháo, bánh canh, hủ tiếu...v...v... Món hủ tiếu chay thì ngon tuyệt vời không đâu sánh bằng. 

Thổ sản địa phương được bày bán nhiều nhất ở chợ là loại đậu, mè như: đậu phộng, đậu nành, đậu đỏ, đậu đen, mè trắng, mè đen, vì chúng rất thích hợp đất cát pha sét. Ruộng lúa ít, nương rẩy nhiều nên chợ bán nhiều mía, mì, bắp, bầu, bí, mướp, dưa leo, đập bắp, các loại cà, các loại rau cải, Bột khoai mì nguyên chất để làm bánh v..v.. Chợ Long Hoa Tây Ninh cũng bán nhiều măng tre tàu, măng mạnh tông vì nhà nào cũng trồng tre, trúc làm hàng rào. Măng xào hoặc luộc chấm tương ăn chay cũng ngon, còn người ăn mặn dùng măng hầm giò heo khỏi phải luận bàn.Trái cây vườn có cam quít, vú sửa, xoài, chanh, mãn cầu ta, mít nghệ ruột vàng, dưa hấu trái,…

Là tỉnh trồng nhiều mía đường nên đường cát trắng, cát vàng, đường thẻ, đường tán, đường chảy tương đối rẻ. Bên cạnh còn có đường thốt nốt vàng, thơm ngon. Ngày nay đường, muối được được xem là món ăn đặc sản của chợ Long Hoa. Muối biển chế có muối tiêu, muối ớt, muối sả, muối tôm Tây Ninh, lại thêm bánh tráng gừng, kẹo đậu phộng. Một ký muối ớt tôm loại ngon khoảng hơn 120.000 – 150.000 đồng, loại thường 100.000 đồng, còn muối ớt chay từ 80.000 – 100.000 đồng. Theo người bán hàng thì muối ớt tôm cay của Tây Ninh ăn với trái chua rất ngon. Ở nhà, người khéo tay cũng có thể bắt chước làm được nhưng tốn công sức mà giá chênh lệch không là bao. 

Cá mắm tương đối ít, không dồi dào như các chợ khác ở miền Ðồng bằng, nên chợ bán nhiều cá khô các loại nhiều nhứt là khô cá kèo, khô cá kèo rẻ vừa túi tiền của con nhà nghèo, cá xấy, cá hấp và những loại cá khô từ biển hồ qua ngã Gò Dầu như khô cá tra, cá xù, cá lóc ...v....v... 

Tây Ninh trồng rất nhiều tre, trúc, tầm vong, cho nên chợ tràn ngập các thứ đồ dùng thủ công. Hàng có nhiều mẫu mã khéo léo sắc sảo như thúng, mủng, cần xé, nia, dừng, sàng, giỏ đục, đăng, đó, nơm, bội nhốt gà, phên dài phơi bánh tráng, bồ chứa lúa v..v.. Bên cạnh những bộ bàn ghế, những va li lớn nhỏ đủ cở bằng mây khéo léo, đẹp đẽ, chắc chắn giá phải chăng. 
Nhiều khách du lịch nhận xét: “dân Tây Ninh quả là cực kỳ thông minh, xứ tây Ninh không có bờ biển, không sản xuất ra muối vậy mà muối ớt Tây Ninh nổi tiếng khắp Việt Nam”. 
Cho dù bạn có mục đích đi mua sắm, khám phá đặc sản hay tìm hiểu văn hóa, tôn giáo thì chợ Long Hoa Tây Ninh chính là điểm dừng chân phù hợp trong chuyến du lịch Tây Ninh của bạn !!!